شیر کشویی فلنجدار چدن داکتیل زبانه لاستیکی

شير كشويي از ساده ترين و قديمي ترين مكانيزم براي كنترل جريان سيال استفاده مي كند. از ديرباز براي كنترل جريان جويبار از يك دريچه مستطيل شكل كه از دو طرف در يك قالب شياردار جاي گرفته بود استفاده مي كردند. در اين شيرها با قرار گرفتن دريچه شير كه مي تواند شكلهاي مستطيلي يا گرد داشته باشد در شيارسيت ، عبور سيال متوقف مي گردد و بالعكس زماني كه اين دريچه كشويي به موقعيت خود مي رسد سيال بدون وجود هيچ مقاومت و افت فشاري به مسير خود ادامه مي دهد. اين شيرها در صنعت معمولا به صورت فلنجي و براي جلوگيري از نشتي از واشرهاي مربوطه استفاده مي گردد. به جهت اينكه عبور سيال رابطه خطي و مشخصي با بازكشوي شيرندارد از شيركشويي معمولاً به جز مواردي كه به شكل خاص طراحي گرديده اند نمي توان براي كنترل كامل عبور سيال استفاده كرد و بيشتراز شيرها ي كشويي درحالت بسته يا باز استفاده مي شود. عمركاري بسيار طولاني و عدم رسوبگيري ، قطع و وصل جريان در تامين آب تصفيه خانه ها،فاضلاب، آبياري،موتورخانه ها،سدها،نيروگاههاي آبي و غيره از مزيتها وعلل مورد استفاده شيركشويي زبانه لاستيكي مي باشد. لازم بذكر است كه اين محصول مورد استفاده براي سيالاتي چون آب آشاميدني،فاضلاب، روغن،‌هواي فشرده،سيالات غيراسيدي و غيره تا دماي 70 مي باشد. جنس مواد:  بدنه و كلاهك : چدن خاكستري(GG 25) براي PN10 و چدن داكتيل (GGG 40) براي PN16  زبانه شيرفلكه:هسته چدن داكتيل (GGG 40) با روكش EPDM  محور محصول: فولاد زنگ نزن( X20 CR13) يك راهه بيشترين كاربرد شيركشويي در سرويس ها و خطوطي است كه عايق مي شوند و در جاهايي كه هدف بستن جريان است استفاده مي شود. شيركشويي زبانه لاستيكي در همه تاسيسات آب رساني از جمله آب آشاميدني وسيالات غيرخورنده به كاربرده مي شود. شيركشويي زبانه لاستيكي در حالت باز آشفتگي كمي رانسبت به ساير نيروهاي قطع و وصل در مسير ايجاد مي كند. همچنين افت فشار ايجادي آنها قابل توجه نيست،ضمن اينكه در وضعيت كاملا بسته به خوبي مي تواند از عبورجريان جلوگيري كند.استفاده از شيركشويي در خطوط انتقال بعنوان كنترل كننده جريان مجازنبوده و بايد در حالت كاملاً باز يا كاملابسته مورد استفاده قرار گيرند. طراحي يكي از شيرهاي كشويي به گونه اي است كه از زبانه لاستيكي با هسته چدني براي آب بندي بهتر بدنه استفاده مي شود. اين شيرها در فشار bar 10،16 معمولاً از چدن داكتيل و يا خاكستري ساخته مي شوند. از شيركشويي زبانه لاستيكي جهت قطع و وصل جريان استفاده مي شود. شيرهاي كشويي زبانه لاستيكي براي تنظيم جريان به كاربرده نمي شوند و قرار دادن آنها در وضعيت نزديك به حالت بسته باعث فرسايش شير مي شود. اين شير بعلت ويژگي ارتجاعي زبانه ، تضمين كننده آب بندي 100% تا فشار 10 تا16 بار مي باشد و عمرطولاني و عدم رسوبگيري از مهمترين مزاياي اين شير مي باشد. از جمله ديگر كاربردهاي شيركشويي مي توان با استفاده در موارد زير اشاره كرد: پالايشگاهها ، مجنمع پتروشيمي ، پروژه هاي آبرساني، نيروگاهها، تاسيسات دريايي و ...

این شیر بیشتر در محله ایی به کار میرود که جریان سیال به طور کامل باز و بسته میشود. از خواص این شیر، کم بودن افـت فشار در طول آن است. لذا در سر راه لوله های طویل معمولا از این شیر استفاده می نمایند.

 

در این نوع شیرها معمولا اتصال شیر و لوله به وسیله فلنج و پیچ و مهره بوده و برای جلوگیری از نشتی بین فلنج شـیر و لولـه، واشـر آببندی گذارده میشود. قسمتی از شیر که در بالای بدنه قرار گرفته و به وسیله فلنج و پیچ و مهره به بدنه اتصال یافته، سـرپوش فلـزی نامیده میشود و به منظور محکم شدن و جلوگیری از نشتی بین بدنه و سرپوش، واشر گذارده شده است شیرهای کـشویی بزرگ اصولا باید قابلیت بسته شدن در حالت جریان کامل را داشته باشند ولی بعد از بسته شدن بایـد فـشار توسـط سـامانه کنارگـذر در طرفین شیر یکسان گردد و سپس اقدام به بازکردن شیر شود.

 

شیرهای کشویی از نظر آب بندی به انواع مختلف زیر تقسیم میشوند:

 

الف)شیرهای کشویی با سامانه آببندی فلز به فلز گوه ای شکل

این شیرها به دلیل شرایط مناسب نصب به صورت مدفون و در اندازههای تا قطر ۳۰۰ میلیمتر، بیشتر در شبکه ها مورد اسـتفاده قرار میگیرند. نقطه ضعف اصلی این شیرها آسیب پذیری شدید در مقابل اجسام سخت موجود در خط لوله مانند ماسه و از بین رفتن آب بندی است.

 

ب) شیرهای کشویی زبانه لاستیکی

این شیرها نسبت به شیرهای با سامانه آببندی فلز به فلز گوهای شکل مزایای بیشتری دارند چون اولا تاثیر اجسام سخت داخل خط لوله بر روی سامانه آببندی کننده بسیار کمتر است ثانیا حفره ای در کف شیر وجود ندارد تا اجـسامی در آن رسـوب پیـدا کـرده و مشکل زا شود.

 

ج) شیرهای کشویی با سامانه آببندی فلز به فلز موازی

این شیرها در سامانه های عادی مورد استفاده ندارند زیرا ابعاد بزرگ، وزن زیاد و قیمت بالایی دارند ولی در شـرایطی کـه اجـسام خارجی در خط لوله زیاد یا سرعت عبور آب بسیار بالا باشد، مورد استفاده قرار میگیرند.

 

د) شیرهای کشویی چاقویی

این شیرها جزو شیرهای اصلی سامانه های فاضلاب هستند که در آنها دیسک از جنس فولاد ضد زنگ سـاخته میشود و لبه پایینی آن نسبتا تیز میباشد تا بتواند اجسام الیافی شکل را قطع کند.